(Inatolewa chini ya Kanuni ya 99 (9), ya Kanuni za Kudumu za
Bunge Toleo la Mwaka 2013)
- UTANGULIZI
Mheshimiwa Spika,
Kwa
mujibu wa Tangazo la Serikali la Majukumu ya Wizara (Assignment of Ministerial
Responsibilities Notice), la mwezi Januari, Mwaka 2011, majukumu ya Ofisi ya
Makamu wa Rais yameainishwa kwa ifuatavyo:-
Kuandaa
na kusimamia utekelezaji wa Sera na Sheria ya Hifadhi ya Mazingira, Kufuatilia
na kuratibu Shughuli za Baraza la Taifa la Hifadhi na Usimamizi wa Mazingira
(National Environment Management Council-NEMC).
Aidha,
kutatua changamoto zinazohusiana na uharibifu wa Mazingira ili kuhakikisha
matumizi endelevu ya rasilimali na maliasili.
Mheshimiwa Spika,
Serikali
iliunda Sera ya Taifa ya Mazingira mwaka 1997, sera ilibaini matatizo makuu
sita ya kimazingira yaliyopo nchini ambayo ni:
1.
Uharibifu wa ardhi;
2.
Kutokupatikana kwa maji safi na salama kwa
wakazi wa mijini na vijijini
3.
Uchafuzi wa Mazingira
4.
Upotevu wa Makazi ya Wanyamapori na
bioanuai;
5.
Uharibifu wa makazi na viumbe wa majini;
na
6.
Ukataji wa misitu.
Mheshimiwa Spika,
Baada
ya kubaini matatizo hayo yakawekwa malengo ya sera ili kukabiliana na madhara
hayo:
1. Kuhakikisha,
udumishaji,usalama na matumizi sawa ya
raslimali kwa msingi wa sasa na vizazi vijavyo bila ya kuharibu mazingira au
kuhatarisha afya na usalama,
2. Kuzuia
na kudhibiti uharibifu wa ardhi, maji, mimea na hewa ambayo ndiyo mfumo wa uhai
wetu,
3. Kuhifadhi
na kuendeleza urithi wetu na ule uliotengenezwa na binadamu, ikiwa ni pamoja na
maisha ya viumbe wa aina mbalimbali na wa kipekee nchini Tanzania;
4. Kung’amua
na kufahamu mahusiano muhimu kati ya mazingira na maendeleo na kuhimiza
ushirikiano wa mtu binafsi na jamii katika kuhifadhi mazingira;
UHARIBIFU WA ARDHI
Mheshimiwa Spika,
Ardhi
ndio msingi mkuu katika utunzaji wa mazingira na pia ndio msingi mkuu katika
kuchangia mabadiliko ya tabia nchi. Hivyo basi matumizi mabaya ya ardhi ni
kupelekea uharibifu wa mazingira na hivyo kuzidisha au kuharakisha mabadiliko
ya Tabia nchi.
Ni
ukweli kwamba kama ardhi imeharibika maana yake ni kwamba hakuna mmea
utakaopandwa na kuota bila ya kutumia mbolea, na hapa hoja ni je wananchi wetu
wanauwezo kiasi gani kuendelea kununua mbolea za viwandani kwa ajili ya
kuotesha miti ambayo mpaka ni kuivuna inachukua muda wa kuanzia miaka saba?
Mheshimiwa Spika,
Matumizi
makubwa ya muda mrefu na yasiyoratibiwa
vyema ya mbolea za chumvi chumvi za viwandani ni sababu tosha inayochangia
uharibifu wa ardhi. Hivi sasa nyanda za juu kusini kilimo cha aina yoyote
hakiwezi kufanyika bila ya kutumia mbolea za viwandani.
Kambi
Rasmi ya Upinzani inaamini kabisa kuwa tuna wataalam wengi na wazuri wa udongo
na pia wataalam wa mazingira, na tatizo hili sio kwamba limetokea leo bali ni
la siku nyingi.
Mheshimiwa Spika,
Ofisi
ya Makamu wa Rais Mazingira kama sera ya Mazingira ya mwaka 1997 inavyosema
kuwa wao ndio wasimamizi wa sheria ya uhifadhi wa mazingira ya mwaka 2004. Je,
ni ushauri gani wamekwisha utoa kwa taasisi au wizara husika juu ya kupunguza
au kusitisha matumizi ya mbolea za chumvi chumvi za viwandani kwa wakulima hasa
wa mikoa ya Iringa, Njombe, Songea, Mbeya, Rukwa na Katavi?
Mheshimiwa Spika,
Tunahoji
hilo kwa sababu sheria ya Mazingira ndiyo sheria iliyokuwa juu ya sheria
zingine zote linapotokea suala la kuhifadhi mazingira.
- MABADILIKO YA TABIANCHI
Mheshimiwa Spika,
Tanzania
tayari imeathirika kwa uwepo wa mabadiliko ya tabianchi, ikiwemo pamoja na
ukame wa muda mrefu unaojirudia rudia ambao unaambatana na athari kubwa katika
kilimo,usafirishaji, nishati, biashara na sekta mbalimbali za uchumi kwa jamii.
Hivi sasa zaidi ya asilimia 70 ya majanga yote ya asili katika Tanzania
yanahusika na mabadiliko ya tabianchi ikiwemo ukame na mafuriko.
Mheshimiwa Spika,
Wakati
wa majanga hayo, kilimo katika maeneo husika kinadorora au kusimama, mifugo
mingi na wanyama wa porini wanakufa kwa kukosa chakula na maji, na wakati
mwingine kusombwa na mkondo wa maji yaliyofurika.
Mheshimiwa Spika,
Baadhi
ya viashiria vya uwepo wa mabadiliko ya tabianchi katika nchi yetu ni pamoja na
vifo vya mifugo vilivyokithiri kutokana na ukame, hasa maeneo ya kaskazini mwa
Tanzania kama vile Monduli na Longido. Wastani wa mvua kwa mwaka umepungua kwa
asilimia 25. Utokeaji wa mafuriko unaosababishwa na ongezeko la mvua
zisizotabirika katika maeneo makame yasiyo na mimea na hivyo maji kutiririka
kwa kasi zaidi na kusababisha madhara maeneo yanapoelekea.
Mheshimiwa Spika,
Ongezeko
la joto duniani linasababisha ongezeko hatari na utokeaji wa magonjwa mapya kwa
mamilioni ya watu, hasa yale yanayoenezwa na vimelea na bacteria kwa maeneo
ambayo kwa asili hayakuwepo. Tafiti mbalimbali zinazohusu mwelekeo wa joto wa
muda mrefu katika ziwa Viktoria,Tanganyika na Nyasa zinaonesha ongezeko la joto
katika maji ya kina kirefu kati ya nyuzi za sentigredi 0.2 mpaka 0.7 kuanzia
mwanzoni mwa miaka ya 1900( Taarifa za
Serikali ya mwaka 2009).
Mheshimiwa Spika,
Kwa
asili tulizoea watu kuhama au kuwa wakimbizi kutokana na mapigano ya vita,
lakini kwa sasa wahamiaji wengi wanatokana na mabadiliko ya tabianchi na kwa
lugha iliyozoeleka ni “environmental refugees”. Hili
limekuwa tatizo sana kwani kutokana na watu kuhama maeneo yao ya asili kwa
ajili ya ukweli kwamba maeneo hayo hayawezi tena kuwezesha kuishi kwao na hivyo
inawalazimu kuhamia maeneo mengine ili kuendelea na maisha yao. Hili limetokea
sana kwa wafugaji na wakulima.
Mheshimiwa
Spika,
Kiutalaam,
mabadidiko ya tabianchi yamechangiwa na
Kuongezeka kwa shughuli mbalimbali katika uso wa dunia, hasa zile
zinazofanywa na binadamu. Shughuli hizo baadhi zikiwa za kimaendeleo na zisizo
za kimaendeleo zimechangia kuzalisha hewa chafu (green house gases) ambazo
huchangia katika ongezeko la joto duniani (global warming). Kwa ufupi ni kwamba shughuli zote ambazo zinaongeza hewa ukaa
angani ndio chanzo kikubwa cha mabadiliko ya tabianchi.
Mheshimiwa Spika,
Baadhi
ya shughuli hizo kwa uchache ni kama vile ongezeko la viwanda hasa katika nchi
za ulaya na Asia, ukataji miti na uchomaji misitu, uzalishaji na utupaji wa
taka ovyo, ufugaji usiozingatia idadi ya mifugo hasa ng'ombe, mbuzi , kondoo na
wanyama wengine wanaoharibu mazingira kwa kuangamiza mimea, uchimbaji madini, matumizi
mabaya ya mashine/mitambo na magari yaliyochoka yanayozalisha hewa ya ukaa,
utumiaji wa vyombo chakavu kama majokofu, computer, Tv na vitu vingine na
ongezeko la shughuli za kivita sehemu mbalimbali duniani ambazo huchangia
kuzalisha hewa chafu kwa kulipua mabomu.
Mheshimiwa
Spika,
Kuna ushahidi mwingi sana kuthibitisha uwepo wa
“mabadiliko ya tabia nchi”. Miongoni wa ushahidi huo ni kuwepo kwa hali mbaya
ya hewa, kama vile: ukame, mvua isiyotabirika, mafuriko, mkondo wa joto kali na
kuongezeka kwa vimbunga, ongezeko la joto, magonjwa ambayo hapo mwanzo
hayakuwepo katika baadhi ya maeneo, kuongezeka kwa kasi ya kuyeyuka kwa barafu
na kubadilika kwa uoto na maumbile asilia duniani.
Mheshimiwa
Spika,
Tanzania na watanzania wa maeneo mbalimbali ni wahanga
wa Mabadiliko ya Tabia nchi, kwa ushahidi uliotolewa hapo awali. Mkakati wa
Taifa wa Mabadiliko ya Tabianchi na Mpango kazi
wake bado haujawa na tija kwa taifa.
Mheshimiwa
Spika,
Ni ukweli kwamba madhara ya mabadiliko ya tabianchi
yanaathiri kila mwananchi katika kila nchi, hili limepelekea uwepo wa maslahi
binafsi yanayokinzana kimataifa na hivyo suala hilo kuwa gumu kufikia
maridhiano katika historia ya dunia.
Masuala ya mabadiliko ya tabianchi yanashughulikiwa kwa kuzingatia sayansi na
ujuzi wa masuala ya asili na hali ya hewa. Kwa sasa siasa za kimataifa wakati
mwingine maslahi binafsi ya taifa na itikadi yake vinakuwa juu ya sababu
zingine zozote za kuongoza maamuzi ikiwemo hata ile ya sayansi na utaalaum
unavyotaka[1].
Mheshimiwa
Spika,
Taarifa ya Utekelezaji wa bajeti kwa mwaka wa fedha
2013/14 na makadirio ya bajeti kwa mwaka wa fedha 2014/15, sehemu ya iv, mojawapo
ya malengo ya Ofisi ya Makamu wa Rais Mazingira kwa mwaka huu wa fedha katika Hifadhi na
Usimamizi wa Mazingira, ni kuunda/kuanzisha Idara/sehemu ya Mabadiliko ya
Tabianchi.
Mheshimiwa
Spika,
Kutokana na madhara yatokanayo na mabadiliko ya
Tabianchi hapa kwetu, kila mtu anaona bila ya hata kuambiwa.Kwa masikitiko
makubwa ni kwamba hata Idara rasmi katika Wizara hii haikuwepo, bali watendaji
wamekuwa wanakwenda kuhudhuria mikutano na makongamano ya kimataifa tu. Hoja ni
je ni kwa vipi ujuzi na uzoefu wao katika makongamano ya nje na ndani umekuwa
ukiisaidia nchi yetu kukabiliana na matatizo yaletwayo na mabadiliko ya
Tabianchi?
Mheshimiwa
Spika,
Ni dhahiri kwamba bila ya kuwepo kwa idara ambayo ipo
chini ya mtu maalum basi uwajibikaji hauwezi kupimwa, na kwa hili la Mabadiliko
ya Tabianchi, swali ni nani anahitajika kuwajibika? Je Wizara nzima ambayo ni
Ofisi ya Makamu wa Rais- Mazingira? Kufanya hivyo ni kuto-itendea haki kwani
Ofisi hiyo inatakiwa iwe na Idara na Kurugenzi tafauti za kiutendaji kulingana
na upana wa sekta ya mazingira.
Mheshimiwa
Spika,
Ofisi ya Makamu wa Rais Mazingira katika Mradi Na.
5306-(Mainstreaming Environment and Climate Change Adaptation in the
Implementation of National Policies and Development Plans) zimetengwa shilingi
800,825,000.00. Wizara haina idara inayoshughulika na mambo ya Mabadiliko ya
Tabianchi, pili ukiangalia matumzi yaliyowekwa kwa ajili ya fedha hizo zaidi ya
asilimia 8 ni vikao tu, na kuandaa mfumo wa kitaasisi katika usimamizi wa
mabadiliko ya Tabianchi.
Mheshimiwa
Spika,
Kwa kuwa hakuna mfumo wa kitaasisi kama Serikali
inavyokiri katika Randama na mabadiliko ya Tabianchi ni tatizo ambalo liko nje
ya mipaka ya Tanzania. Hivyo basi bila ya kuwa na mfumo wa kiutendaji
unaoeleweka fedha nyingi zinaendelea kuletwa na wahisani, kama mwaka huu
zinaingia shilingi 720,825,000.00 na fedha hizo hazitatumika kuilinda nchi yetu
na madhara yanayotokana na mabadiliko ya Tabianchi.
Mheshimiwa
Spika,
Mradi namba(…..)?: Climate Change Adaptation Programmes Sh. 1,892,755,000.00. Kwa
mujibu wa Randama inaonyesha kwamba kiasi cha shilingi 2,893,755,000.00 zinaombwa kwa ajili ya kutekeleza kazi za mradi
huu. Mheshimiwa Spika, sijui
kulikuwa na makosa ya kiuchapaji au ndio ilivyokusudiwa kwa ongezeko la
shilingi bilioni 1.
Kwa kuwa mradi wenyewe unaoombewa fedha hizo haioneshi
ni mradi namba ngapi, na katika kuhakiki tarakimu ni dhahiri kuwa si makosa ya
kiuandishi bali kuna jambo ambalo Kambi Rasmi inahitaji ufafanuzi wa utofauti
wa fedha hizo za mradi tajwa wa kukabiliana na mabadiliko ya Tabianchi.
Mheshimiwa
Spika,
Sera inatoa suluhisho la ushirikishwaji wa wananchi
katika ngazi zote katika kupambana na mabadiliko ya Tabianchi, wakati huohuo
Sera ikijenga mazingira ya wananchi kunufaika na fursa zilizomo katika
mabadiliko ya tabianchi katika ngazi zao zote za jamii.
Mheshimiwa
Spika,
Kwa kuwa Serikali ya CCM haina Sera kwa ajili ya
Mabadiliko ya Tabianchi, ni dhahiri kwamba hakuna suluhisho lolote zaidi ya
matumizi yasiyo na tija ya fedha za walipa kodi, kuhusiana na tatizo hili la
mabadiliko ya Tabianchi.
Mheshimiwa Spika,
Katika
kufanya uchambuzi wa bajeti ya ofisi ya Makamu wa Rais Mazingira, inaonyesha
kwamba japokuwa ofisi hiyo imetengewa fedha kidogo kwa kulinganisha na majukumu
hasa ya kulinda na kiuhifadhi mazingira katika dhana pana.
Mheshimiwa Spika,
Ofisi
hii imetenga jumla ya shilini milioni 126.32 kwa ajili ya mafunzo ya ndani na
nje ya nchi kwa ajili ya watumishi wake kwa idara mbalimbali kwenye Wizara
hiyo. Ni ukweli uliowazi kwamba kuna wahitimu wengi sana wenye sifa mitaani na
kuna wanafunzi wengi sana ambao wanakosa mikopo na hawana kazi.
Mheshimiwa Spika,
Kwa
hali ya kawaida tu, ni kwa vipi Serikali inaweza kutumia kiasi kikubwa cha
fedha kusomesha watu ambao tayari wanakazi na wanauwezo wa kulipia masomo yao?
na mbaya zaidi wanaendelea kulipwa stahili zao kama watumishi. Kambi Rasmi ya Upinzani inaliona hili kuwa ni
njia mojawapo ya kuwanyima fursa wale wote wanaohitaji zaidi msaada wa
Serikali.
- TATHMINI YA ATHARI
KWA MAZINGIRA
Mheshimiwa Spika,
Kwa
mujibu wa taarifa rasmi za Bunge za tarehe 19 April 2013 ni kwamba “Takribani
zaidi ya tani milioni moja ya mkaa hutumiwa kwa mwaka hapa nchini huku Dar es
Salaam pekee ikitumia zaidi ya asilimia 50% ya mkaa wote unaozalishwa na
kutumika hapa nchini. Magunia zaidi ya elfu ishirini na nane (28,000) yenye
kilo kati ya 60 hadi 80 huingizwa Dar es Salaam kila siku. Hii ina maana kuwa,
Dar es Salaam pekee huingiza wastani wa zaidi ya magunia milioni 10.2 kwa
mwaka. Kiasi hiki kinaifanya Tanzania kushika nafasi ya nne na kuwa miongoni
mwa nchi kumi duniani zinazoongoza kuzalisha mkaa kwa wingi kuliko nchi zote
ambapo Tanzania pekee inazalisha asilimia 3% ya mkaa wote unaozalishwa duniani.
Tafiti mbalimbali zinaonesha kuwa Tanzania hutumia zaidi ya tani 2,650 za mkaa
kila siku.
Mheshimiwa Spika, Ili kuzalisha tani moja ya
mkaa kwa njia ya jadi kama inavyofanyika hapa nchini, zaidi ya tani 10 hadi 12
za miti au kuni huhitajika. Hii ina maana kuwa kuzalisha magunia 15 huhitajika
tani 10 hadi 12 za miti au kuni hivyo kuhitaji ekari 846 za miti kila siku ili
kuvunwa kwa ajili ya kutosheleza mahitaji ya mkaa kwa watumiaji. Takwimu
zinaonyesha kuwa matumizi ya mkaa tangu mwaka 1960 yamekuwa yakiongezeka kila
siku. Itambulike kuwa eneo la misitu Tanzania ni kilomita za mraba 344,326 sawa na asilimia 38.9% ya ardhi
yote”.
Mheshimiwa Spika,
Imetubidi
kunukuu maneno hayo kwa sababu kubwa kwamba, Ofisi ya Makamu wa Rais ndio yenye
mamlaka na jukumu la msingi la kuhakikisha mazingira yetu yanakuwa salama. Kwa
uvunaji wa miti na uchomaji wa mkaa kiasi hicho, hoja hapa ni kwa jinsi gani
tunaweza kuepukana na jangwa kwa miaka ijayo kama takwimu za matumizi ya mkaa
kwa mkoa mmoja wa Dar es Salaam yako hivyo, je na kwa mikoa mingine zaidi ya
Dar es Salaam takwimu zikoje?
Mheshimiwa Spika,
Aidha,
ni ukweli kuwa matumizi ya mkaa na kuni kwa maeneo ya vijiji ni makubwa lakini
si kama ambavyo mkaa unatumika mijini. Na kwa mwaka jana ukweli ni kwamba
Serikali haikutoa mwelekeo tunakwendaje mbele katika kuhakikisha matumizi ya
mkaa kwa mijini yanapungua.
Mheshimiwa Spika,
Kwa
sasa tumejaaliwa kuwa na gesi, lakini kwa masikitiko makubwa makampuni
yanayoingiza gesi kwa ajili ya matumizi ya majumbani ndiyo yanazidi kuongezeka.
Jambo hili linatoa hisia kwamba sekta hii ya gesi ya kupikia ndio sababisho la
kwanza kuzuia gesi yetu ya asili isichakatwe kwa ajili ya matumizi ya
majumbani. Kambi Rasmi ya Upinzani ina hoji, Je Ofisi hii ya Makumu wa Rais
inachukua hatua gani katika mchakato huu wa kuhakikisha matumizi ya mkaa yanapungua
na uharakishaji wa matumizi ya gesi asilia kwa matumizi ya majumbani
unafanikiwa haraka?
Mheshimiwa Spika,
Ni
dhahiri kwamba bila ya kuwepo matumizi mbadala ya mkaa ambayo ni gesi, achilia
mbali umeme ambao bei yake haiwezekaniki kwa mtanzania wa kawaida. Vinginevyo
suala la kukata miti haliepukiki kutokana na kutokuwepo kwa mbadala wa uhakika
kwa watanzania.
- UJENZI HOLELA
MIJINI
Mheshimiwa Spika,
Miradi
yote hapa nchini kabla ya kuanza utekelezaji wake ni lazima kwanza ufanyiwe
tathmini (Environmental Impact Assessment-EIA) na kupata cheti cha kuuwezesha
uendelee kama ulivyokuwa umepangwa. Jambo la kushangaza ni kwamba miradi ambayo
inamilikiwa na Serikali imekuwa haipati cheti cha Tathmini na hivyo imekuwa
ikileta usumbufu mkubwa sana kwa watumiaji na hivyo kuwa kero kwa Serikali
yenyewe.
Mheshimiwa Spika,
Hoja
hii inatokana na ukweli kwamba, Ofisi ya Kampuni inayojenga miundombinu ya
mabasi yaendayo kasi Dar es Salaam (Strabag) imepewa Hati na Serikali ya
kumiliki eneo hilo la Jangwani na hivyo tayari wamejenga ofisi zao za
Kudumu. Mbali na kuhoji utolewaji wa
hati kwa Kampuni hiyo, je tathmini ya mazingira imefanyika? kwani eneo hilo
miaka yote linakumbwa na mafuriko. Kitendo cha kujenga hapo ni kurudisha maji
kwa maeneo jirani na kuzidisha maafa. Aidha, kama Kampuni hiyo imepewa hati
miliki ni kwanini waliokuwa wamejenga eneo hilo walihamishwa na kupelekwa nje
ya mji?
Mheshimiwa Spika,
Moja
ya tatizo kubwa mijini ni ujenzi holela wa makazi na viwanda, jambo ambalo
linaleta usumbufu mkubwa hasa kwa kipindi hiki ambacho Dunia imekabiliwa na
tatizo kubwa la mabadiliko ya tabianchi. Jiji la Dar es Salaam lina mabonde
ambayo ndiyo njia kuu ya maji kutoka nchi kavu kuelekea baharini, hivyo basi
ujenzi holela unazuia mkondo wa maji ni matatizo makubwa sana kwa majirani.
Mheshimiwa Spika,
Wale
wote ambao wamefanya hivyo ni watu ambao wanahadhi katika jamii, Mhe Mbunge
Getrude Rwakatare amelalamikiwa sana
kwani amezuia mto Ndumbwi kwa kuziba
mkondo wa maji na hivyo kusababisha mafuriko na daraja kuvunjika na kuleta madhara
makubwa kwa wakazi wa eneo jirani na
hilo. Aidha, kuna mtu mwingine anayeitwa Mzamili Katunzi,amejenga na anaendelea
na ujenzi katikati ya mto na hakuna hatua zozote zinazochukuliwa. Je Serikali
iko wapi? Au iko likizo? Serikali itoe
kauli kutokana na ukiukwaji huu wa sheria unaofanywa kwa makusudi.
Mheshimiwa Spika,
Kambi
Rasmi ya Upinzani ina hoji kama Serikali iko likizo kutokana na ukweli kwamba
watumishi wa NEMC wametishiwa maisha kwa kupigwa wakiwa kazini, lakini hakuna
hatua zozote zimechuliwa kwa wahusika. Tunaitaka Serikali kutoa maelezo
kuhusiana na suala hili.
- UCHAFUZI WA
MAZINGIRA
Mheshimiwa Spika,
Katika
mwendelezo huo huo wa uchafuzi wa mazingira, malalamiko ni makubwa kwa viwanda,
na makampuni ya madini kutokufuata sheria zinazohusiana na uhifadhi wa
mazingira. Mojawapo ya kiwanda kinachoharibu mazingira ni kiwanda cha
21-Century kilichopo mkoani Morogoro- kinatiririsha maji machafu kwenye mto
Ngerengere mto ambao unaungana na mto Ruvu ambao ndio chanzo kikuu cha maji
yanayotumiwa na wakazi wa mikoa ya Pwani na Dar es Salaam.
Mheshimiwa
Spika,
Mbali
ya taka hizo zenye sumu kuingia katika chanzo cha maji yanayotumiwa na wakazi
wengi, pia kiwanda hicho inakadiriwa kwa siku kutumia kuni tani 50 kwa ajili ya
uendeshaji wake. Hii ni teknolojia iliyopitwa na wakati. Kuni hizo au magogo hayo
ni kutoka kwenye miti ya asili.
Mheshimiwa Spika,
Mbali
na Kiwanda hicho cha 21-Century kuna Kampuni ya Barrick inayochimba dhahabu
katika mgodi wa Nyamongo-Tarime, hadi sasa bado maji taka yenye sumu yana
tiririka katika mto Tigite na hakuna hatua zilizochukuliwa na Serikali kwa kampuni
ya Barick kwani uchafuzi bado uko pale pale.
Mheshimiwa Spika,
Kwa
kumbukumbu zilizopo ni kwamba Bunge la Tisa lilikwisha unda kamati ndogo kwa
ajili ya kuchunguza tatizo hilo, lakini kwa masikitiko makubwa taarifa yake
haijawahi kuletwa hapa Bungeni ili Bunge zima liijadili na kutoa maazimio. Huu
kwa njia mojawapo unaweza kuwa ni uzembe au muendelezo wa Bunge letu kwa
kutokutaka kujadili taarifa za kamati ndogo zinazopoundwa kuangalia matatizo
yanayozikabili jamii- (Kwa mfano: Uchunguzi Loliondo-Wananchi
kuchomewa nyumba na Tarime- uchafuzi wa maji yanayoingia mto Mara).
Kambi
Rasmi ya Upinzani inauliza kwa hili NEMC iko wapi? Uwajibikaji wa Ofisi ya
Makamu wa Rais uko wapi?
Mheshimiwa Spika,
Kwa
mujibu wa sheria ya Usimamizi na Mazingira ya mwaka 2004, inasema kuwa
makampuni yanayojihusisha na uchimbaji wa madini, pindi wanapomaliza shughuli
zao ni lazima warudishie ardhi katika hali ilivyokuwa kabla ya kuanza
uchimbaji.
Mheshimiwa Spika,
Makampuni
ya Lesolute iliyokuwa inafanya shughuli zake Wilaya ya Nzenga na Kampuni ya Barick
Gold Mine iliyokuwa inamiliki mgodi wa Tulawaka uliokuwa Wilaya ya Biharamulo
imemaliza kazi na kuiuzia mgodi huo STAMICO lakini haikutimiza kazi yake ya
kuhakikisha mazingira yanarejshwa katika hali yake ya uhalisia. Kambi Rasmi ya
Upinzani inaliona kuwa mzigo mkubwa umerudishwa kwa Wananchi kupitia kampuni ya
STAMICO japokuwa kampuni hiyo bado ni change. Je Serikali inatoa kauli gani kwa
ulaghai huo?
- BARAZA LA
USIMAMIZI WA MAZINGIRA-NEMC
Mheshimiwa Spika,
Baraza
la usimamizi wa mazingira ndicho chombo kikuu chenye dhamana ya kuhakikisha
sheria ya mazingira inafuatwa kwa ukamilifu wake, lakini kwa bahati mbaya ni
kwamba fedha inayotengewa kwa ajili ya kutimiza majukumu yake ni kidogo sana
kiasi kwamba Baraza linashindwa kufanya
kazi muhimu ya ufuatiliaji.
Mheshimiwa Spika,
Randama
ya Wizara inaonyesha kuwa Bajeti ya ruzuku kwa Baraza kwa mwaka wa fedha 2013/14 ilikuwa shilingi bilioni
1.96, kwa mwaka huu wa fedha ruzuku kwa Baraza zimetengwa shilingi bilioni 3.8
kwa ajili ya kutekeleza majukumu yake. Aidha, Baraza linakabiliwa na matatizo
mengi ikiwemo kukosa ofisi inayojitosheleza kwa shughuli zote ikiwemo maabara
na vitendea kazi kama inavyohitajika.
Mheshimiwa Spika,
Kambi
Rasmi inaitaka Serikali katika kukabiliana na matatizo ya wakosaji/ wavunjaji
wa sheria ya Mazingira kujificha katika mahakama, kuwepo na Kitengo cha
Mahakama kinachohusika na Mazingira (Environmental
Appeal Tribunal) ambacho kitakuwa kinahusika kuwachukulia hatua wale wote ambao
kwa makusudi wanakiuka sheria ya mazingira/au wanaokaida amri halali ya Baraza.
Aidha,
katika kupambana na ujenzi holela ni muhimu kila ofisi ya Mipango miji NEMC ihusishwe ili mtaalam wa
Mazingira atoe ushauri wake, kwa njia hii matatizo yanayojitokeza sasa kwa
kiasi kikubwa tutayapunguza.
Mheshimiwa Spika,
Baada
ya kusema hayo kwa niaba ya Kambi Rasmi ya Upinzani, naomba kuwasilisha.
…………………………….
Mch. Israel Y.Natse (Mb)
Msemaji Mkuu Kambi Rasmi ya
Upinzani- Ofisi ya Makamu wa Rais,Mazingira.
12.05.2014
No comments:
Post a Comment