(Inatolewa
chini ya Kanuni ya 99(9) ya Kanuni za Kudumu za Bunge, 2013)
1.0
UTANGULIZI
Mheshimiwa Spika,
Kwa mujibu wa Kanuni ya 99(9) ya Kanuni za Kudumu za Bunge, toleo la 2013,
naomba kuwasilisha maoni ya Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni kuhusu mapitio ya
utekelezaji wa Bajeti ya 2014/2015 na makadirio ya mapato na matumizi ya Wizara
ya Maliasili na Utalii kwa mwaka wa fedha 2015/2016.
Mheshimiwa Spika,
kwanza, napenda kuchukua nafasi hii kwa kipekee kabisa nimshukuru Mwenyezi
Mungu kwa kunipa uzima na afya njema. Kwa kipekee niishukuru familia yangu hasa
mke wangu na watoto wangu pamoja na wananchi wangu wa Iringa mjini kwa kunipa
ushirikiano mkubwa katika majukumu yake. Zaidi, namshukuru kiongozi wa Upinzani
Bungeni Mheshimiwa Freeman A. Mbowe kwa kunikabidhi jukumu la kusimamia wizara
hii toka aunde Baraza Kivuli la Mawaziri kama Msemaji Mkuu wa Wiizara ya
Maliasili na Utalii. Pia, kwa wabunge wa kambi nzima ya upinzani kwa kuwa kitu
kimoja. Na pia kipekee, niwapongeze
viongozi wangu ambao ni wenyeviti wa Serikali za Mitaa pamoja na viongozi wa
CHADEMA wa jimbo la Iringa mjini kwa kuja kuniunga mkono.
Mheshimiwa Spika, katika
maandiko Matakatifu ya Biblia tunaelezwa jinsi ambavyo Mwenyezi Mungu alimtuma
Musa kwenda kuwaokoa wana Misri kwa kumwambia kuwa ‘nenda ukawaambie kuwa nimeyaona
mateso yao, nimekisikia kilio chao na maumivu
yao ninayajua, nami nimeshuka ili niwaokoe na Farao’
Mheshimiwa Spika,
UKAWA inapenda kuwaambia watanzania KUWA Mwenyezi Mungu amesikia kilio chenu, ameyaona mateso yenu na anayajua maumivu yenu’ hivyo UKAWA
imekuja kuwaokoa kutoka kwa utawala wa kidhalimu wa Serikali ya CCM ili
mnufaike na rasilimali na maliasili za nchi yenu(maliasili na utalii)!
Inaendelea.....
Mheshimiwa Spika, kwa
takribani miaka mitano nimekua mstari wa mbele kuishauri Serikali kupitia
Wizara hii ya Maliasili na Utalii kwenye masuala ya ujangili, misitu, vitalu
vya uwindaji, utunzaji wa mazingira na maliasili pamoja na njia mbadala za
kuweza kuinua ya utalii ikiwemo ukuzaji wa ajira. Lakini, Serikali ya CCM
imeendelea kuwa kiziwi , kipofu na kufikia hatua ya kubeza, kupuuza na hata
kukebehi juhudi zetu katika kuiinua Sekta hii muhimu kwa uchumi nchini.
Ikumbukwe kuwa, Sekta ya utalii inachangia takribani dola bilioni 2 ambazo ni
sawa na takribani trilioni 4 za pato la taifa.
Lakini, Serikali ya CCM imekua na kigugumizi cha kuweza kuitumia Sekta
hii ipasavyo zaidi ya ilivyo sasa kama ambavyo imeshauriwa na Benki ya Dunia (WB).
Mheshimiwa Spika,
pamoja na Serikali kufanya mabadiliko ya mara kwa mara ya mawaziri wa Wizara
hii, wizara bado imeendelea kukumbwa na changamoto kubwa ikiwemo kuongezea kwa
vitendo vya kijangili, uwindaji haramu na utoroshaji wa wanyama na nyara za
taifa.
Mheshimiwa Spika,
katika hotuba zetu za miaka mitano mfululizo tumezungumzia umuhimu wa kuanzisha
sera ya diplomasia ya uchumi ambayo mabalozi wetu watapimwa utendaji wao
kutokana na utendaji wao na ubunifu wao wa kiuchumi. Tulipendekeza mabalozi
hawa wapatikane kwa kuhakikisha kuwa wanaomba nafasi za kuendesha balozi hizo
kwa kuonesha mipango mikakati itakayochochea masuala ya kiuchumi ikiwemo uwekezaji,
utalii, biashara na kadhalika. Lakini Serikali hii imeziba masikio. Sasa muda
umefika wa Serikali hii kukaa kando na kuacha akili kubwa iweze kufanya kazi.
Mheshimiwa Spika, miaka
michache iliyopita nilielezea ndani ya Bunge lako kuwa watanzania tumeruhusu
akili ndogo itawale akili kubwa. Na maneno yangu haya yanajidhihirisha pale
ambapo wizara nyeti katika Taifa, inapokumbwa na kashfa kubwa ikiwemo kashfa ya
kulinda mtandao wa majangili, kashfa ya operesheni tokomeza ambayo bado
haijafutika machoni pa watanzania; lakini matokeo ya kukabiliana na changamoto
hiyo yamegeuzwa kuwa ni kuwabadili watu na wala si kubadilisha mfumo. Labda
tuseme kuwa, Wizara ya Maliasili na Utalii haina tatizo la kupata kiongozi bora
wa kuweza kukabiliana na changamoto za utalii nchini lakini inakabiliwa na
changamoto ya kufanya mabadiliko ya mfumo wa kiutendaji na kiuwajibikaji ili
kuiwezesha wizara kufanya kazi kwa ufanisi.
Mheshimiwa Spika, sera za Chama cha Mapinduzi (CCM)
zimeshindwa na zimeshindwa si kwa kukosa watekelezaji wazuri bali zimeshindwa
kwa sababu ni sera mbaya ambazo zimegeuka kuwa janga la kudumu la Taifa. Sera
hizi katika ujumla wake ndizo chanzo, kiini, na sababu ya kudumaa kwa maendeleo
nchini na ndizo chanzo kikuu cha umasikini Tanzania. Sera hizi ambazo zimejaribiwa
kwa miaka 50 na zaidi sasa zimethibitisha kitu kimoja tu – kushindwa kwake. Sera
ya CCM kuhusu maji imeshindwa; sera ya CCM kuhusu elimu imeshindwa ; sera ya
CCM kuhusu nishati imeshindwa; sera ya CCM kuhusu madini imeshindwa; sera ya
CCM kuhusu gesi imeshindwa; sera ya CCM kuhusu ulinzi wa rasilimali za asili
imeshindwa; sera ya CCM kuhusu kupambana na ujangili imeshindwa, sera ya CCM
kuhusu ulinzi na usalama imeshindwa; Sera ya CCM kuhusu Usalama wa Taifa
imeshindwa. Kwa kila kipimo sera zote za CCM zimeshindwa na hakuna
iliyofanikiwa.
Mheshimiwa Spika,
mojawapo ya mambo mabaya kabisa ambayo ni matokeo ya sera hizi mbovu za CCM ni
kutegemea fedha za wafadhili katika mradi mingi ya maendeleo huku Taifa likiwa
limebarikiwa kuwa na rasilimali nyingi ambazo zinaweza kuendesha miradi ya
maendeleo pamoja na uchumi bila kutegemea miradi ya wafadhili. Kosa hili
lilifanywa mara baada ya uhuru lakini Nyerere – Baba wa Taifa – alilitambua
hilo mara moja na katika kutangaza Azimio la Arusha alitangaza ukweli ambao
ulikuwa yakini wakati ule kama ulivyo leo hii.
Mheshimiwa Spika,
azimio la Arusha lilisema hivi kuhusu kutegemea fedha kama msingi wa maendeleo:
“Lakini
ni dhahiri kwamba tumefanya makosa katika kuchagua silaha; kwani silaha
tuliyochagua ni fedha. Tunataka kuondoa
unyonge wetu kwa kutumia silaha ya wenye nguvu, silaha ambayo sisi wenyewe
hatuna. Katika mazungumzo yetu, mawazo
yetu, na vitendo vyetu ni kama tumekata shauri kwamba bila fedha mapinduzi yetu
hayawezekani. Ni kama tumesema, “Fedha ndiyo
msingi wa maendeleo. Bila fedha hakuna
maendeleo”
Mheshimiwa Spika, ni
azimio la Arusha ambalo lilieleza kuwa ;
“Viongozi wa
TANU mawazo yao ni kwenye fedha.
Viongozi wa Serikali, wanasiasa na watumishi, mawazo yao na matumaini
yao ni kwenye fedha. Viongozi wa
wananchi na wananchi wenyewe katika TANU, NUTA (ilikuwa chama cha wafanyakazi),
Bunge, UWT., Vyama vya Ushirika, TAPA
(kilikuwa chama cha wazazi) na makundi mengine ya wananchi, mawazo yao na
maombi yao na matumaini yao ni FEDHA. Ni
kama wote tumekubaliana na tunasema kwa sauti moja, “Tukipata fedha
tutaendelea, bila fedha hatutaendea.”
Mheshimiwa Spika,
ndio maana kila Mbunge wa CCM akisimama hapa anawaza kuhusu fedha, fedha na
wala hachangii ni jinsi gani Taifa linaweza kutumia rasilimali tulizo nazo
kujitosheleza kiuchumi bila kutegemea fedha za wafadhili. Ni maono ya baba wa Tafa ambayo yanatanguliwa
kushindwa kwa Serikali ya CCM kutatua matatizo ya ujangili na kuamini kuwa
jumuiya ya kimataifa ndio ina wajibu wa kuisaidia Tanzania kupambana na
ujangili.
Mheshimiwa Spika, ndani
ya asasi za uongozi na utawala, na katika mfumo mzima wa siasa , Serikali ya
CCM imeendelea kulea uozo huo,maovu hayo yanayofanywa na watu wale wale kwa
mfumo ule ule na kwa uwajibikaji ule ule. Kwa mfano ni wizara ile ile
inayokabiliwa na matatizo yale yale na uwajibikaji wake ni ule ule wa
kubadilisha mawaziri na kuwateua wa chama kile kile na utegemee utapata matokeo
tofauti kwa kupitia watu hao hao. Hii taratibu, inageuka kuwa saratani inayolitafuna
taifa letu. Tunajua sasa kwamba pasipo na uongozi thabiti na wenye nia ya
kutenda mema na makubwa, tutabakia kuwaona wenzetu hasa nchi zilizopo katika
ukanda wa Jumuia ya Afrika Mashariki (EAC) wanapiga hatua na sisi tukibakia
nyuma, huku tukiwa na rasilimali ambazo wenzetu hawana lakini tunashindwa
kuzitumia kwa manufaa ya watanzania wenyewe.
IDARA YA MISITU
Mheshimiwa Spika, idara
ya misitu au Tanzania Forest Services (TFS) imeoza nchi nzima,watendaji kila
mmoja anafanya lake katika ofisi yake na
hawafanyi kazi kwa mujibu wa Sheria ya misitu ya mwaka 2002 no 14.Kumekuwa na
ubadhirifu mkubwa wa fedha kutoka kanda
moja kwenda kanda nyingine .Kama tujuavyo, mazao mengi ya misitu hutoka mikoa
mbali mbali na kusafirishwa kwenda kwenye miji mikubwa hasa Dar Es Salaam kwa
matumizi ya ndani ya jiji hivyo Es Salaam imekuwa kitovu kikubwa cha soko la
biashara ya mkaa na kulifanya jiji hilo kuwa kituo kubwa cha ukusanyaji wa
ushuru wa Serikali kwa wale wanaokuwa wamekwepa kulipia ushuru kutoka huko
kwenye chanzo cha mazao hayo ya mkaa.
Mheshimiwa Spika,
kwa muda mrefu meneja wa kanda ya mashariki Ndugu Salim Bakari maarufu kama Mwarabu badala ya kuwa mdhibiti yeye amekuwa akiwatetea
wafanyabiashara wanaokiuka kulipa kodi na ametuhumiwa kwa muda mrefu kuwa
mfadhili wa wafanyabiashara haramu
kutoka Tabora, Katavi, Kibondo, Bukombe, Tunduma, Dodoma, Kilindi na Bagamoyo. Vilevile, ili kufanikisha malengo yake ameweka
watu wasio na taaluma katika vituo vya ukaguzi (checkpoints) na hali akijua
hawana sifa za kukagua nyaraka wala mizigo. Kwa Mfano; Katika vituo vya Ukaguzi
vya Kibaha, Vikindu pamoja na Mbagala kumekuwepo na malalamiko ya muda mrefu ya
uwepo wa vijana waliopo chini ya mtandao wa Mwarabu ambao wanafanya kazi kama maafisa misitu wakati hawana sifa lakini pia wamewekwa kimkakati ili
watu waweze kupitisha biashara zao bila ukaguzi yakinifu. Majina ya vijana hawa
tunayo pamoja na vituo vyao vya ukaguzi.
Mheshimiwa Spika,
imekuwa kawaida ktk sekta ya misitu watu kukiuka sheria na kufanya biashara
kiholela kwani mwongozo wa uvunaji endelevu wa 2007 umesema bayana kuwa ili
ufanye biashara ya mazao ya misitu utatakiwa kutimiza yafuatayo:
1.
Kuwa na Usajili wa
unapovuna na unapopeleka kuvuna
2.
Uwe na leseni ya
biashara pamoja na nambari ya utambulisho wa mlipakodi (TIN)
3.
Awe na leseni ya
uvunaji,
4.
Ulipe ushuru wa
Serikali kwa kuingia na Halmashauri husika
5.
Awe na kibali cha
kusafirisha mazao ya misitu (Transportation Pass)
Mheshimiwa Spika,
Kambi ya Upinzani Bungeni imeelezwa kuwa mtandao huu wa usafirishaji wa mazao
ya Misitu chini ya Bwana Mwarabu unafahamika hata kwa Mkurugenzi wa Misitu na
bado mtandao huu umeendelea kuota mizizi na hivyo kulikosesha taifa mapato
lakini pia kuhatarisha ustawi wa mazao ya misitu nchini kwa kuwa ukaguziwa
mazao ya misitu na usafirishaji wake haufanywi kwa kuzingatia Sheria na
taratibu zilizowekwa.
KUZOROTA KWA
UWINDAJI WA KITALII
Mheshimiwa Spika,
uwindaji wa kitalii ni tasnia muhimu sana kwa mapato ya taifa letu na ukuzaji
wa uchumi, ambayo imekua ikiingiza kiasi cha shilingi billion 34 kwa mwaka.
Jambo la kushangaza ni jinsi ambavyo Serikali ya CCM imekuwa ikipuuza mambo ya
msingi ambayo yanaweza kuangamiza kabisa tasnia hii. Sheria ya wanyamapori ina
mapungufu makubwa ambayo yamekua kikwazo kikubwa kwa wawekezaji na hivyo Kambi
ya Upinzani inaamini kuwa ikichukua nchi, itafanya mabadiliko kwa kurekebisha
Sheria hii ili iwe na tija hivyo kufanya uwindaji wa kitalii kuwa endelevu na
kuongeza pato la taifa.
Mheshimiwa Spika,
hivi karibuni karibu vitalu 28 vya uwindaji vilirudishwa na Wizara tayari
imeshatangaza ili kutafuta wawekezaji.
Kadhia kubwa ambayo imesababisha kurudishwa kwa vitalu hivi ni pamoja na
kuwa wawekezaji hawana imani kuwa wataendelea kufanya uwindaji katika vitalu
ambavyo muda wa uwekezaji kwenye vitalu hicyo ni miaka mitano tu. Ikumbukwe
kuwa mwekezaji hupewa miaka mitano tu ya kuweza kuendeleza kitalu.
Mheshimiwa Spika, kwa mfano ili Simba avunwe sheria inataka awe
na umri wa miaka kuanzia miaka mitano, kama mwekezaji atapewa kitalu wakati
Simba ana chini ya mwaka mmoja maana
yake hataweza kumvuna ifikapo ukomo wa miaka mitano ya umiliki wa kitalu na
hivyo kupoteza gharama ambazo ametumia. Msumbiji , ambao ni jirani zetu;
wameweka ukomo wa umiliki wa kitalu kuwa miako kumi. Pamoja na miaka hii
kuonekana kuwa ni mingi , inasaidia mwekezaji kuwa na uhakika wa kuvuna wanyama
anaowagharamia.
Mheshimiwa Spika,
Kambi ya Upinzani Bungeni inaamini kuwa, uwepo wa Sheria na Kanuni bora za
wanyamapori ndio utakaostawisha uwindaji wa kitalii na kuliongeza taifa mapato.
Hii pia itavutia wawekezaji kuwekeza kwa kufuata na kuzingatia sheria na taratibu zilizowekwa kama vile , kulipa ada ,
tozo ,uhifadhi na uwindaji endelevu.
KUPOTEA KWA MAPATO
KUTOKANA NA WAGENI KUTOLIPIA TOZO
WANAPOINGIA HIFADHINI MARA YA PILI.
Mheshimiwa Spika,
toka kuanza kazi kwa Waziri Nyalandu, Waziri atakumbukwa kwa kufanya maamuzi
yasiyo na tija nay a kukurupuka ikiwemo; swala la ulipaji wa single entry na
kuchelewesha utekelezaji wa amri ya mahakama ya
tozo kwa mahoteli ya kitalii; kutaka kutoa sehemu ya hifadhi ya taifa ya
saadani; mgogoro wa hifadhi ya taifa ya Ruaha (Ihefu); pamoja na kutangaza muda
wa kurefusha uwindaji kutoka miezi sita mpaka tisa.
Mheshimiwa Spika,
uingiaji wa wageni hifadhini zaidi ya mara moja bila kulipa tozo stahiki
wanapoingia mara ya pili (yaani Double Entry) umeendelea kuikosesha TANAPA na
taifa mapato. Kwa mujibu wa takwimu zilizopo, katika kipindi cha Juni, 2013
hadi Machi, 2015 kupitia Hifadhi za Serengeti na Ziwa Manyara, TANAPA ilipoteza
mapato zaidi ya Shilingi Bilioni 1.3, hii yote ikiwa ni maamuzi ya Waziri
Nyalandu.
Aidha,
baada ya kuanza kwa utekelezaji wa mgeni kulipa tozo kila anapoingia hifadhini
kwa kipindi cha siku 16 kwa lango moja tu la Ikoma katika Hifadhi ya Serengeti,
TANAPA iliweza kukusanya zaidi ya Shilingi Milioni 17 ambazo zingepotea endapo
wageni wangeruhusiwa kuingia zaidi ya mara moja bila kulipa tena.
Mheshimiwa
Spika, ni dhahiri kuwa wizara ya maliasili na utalii imeendelea kutengeneza
mianya ya kupoteza mapato na hivyo kulisababishia Taifa hasara. UKAWA
imejiandaa kuhakikisha kuwa wageni wanaoingia katika maeneo ya Hifadhi za Taifa
zaidi ya mara mbili bila kulipa tozo stahiki wanadhibitiwa na hivyo kuchangia ukusanyaji wa mapato.
KUPOTEA KWA MAPATO
KUTOKANA NA KUCHELEWA KUTEKELEZA AMRI YA MAHAKAMA KUU YA TOZO YA PANGO
(CONCESSION FEE)
Mheshimiwa Spika,
kuchelewa kwa makusudi kwa Wizara hii kutekeleza amri ya Mahakama Kuu
iliyotolewa Septemba, 2014 kumelifanya Shirika la Hifadhi za Taifa kupoteza
kiasi cha Shilingi Bilioni 3 katika kipindi cha kuanzia Oktoba, 2014 hadi
Machi, 2015. Fedha hizi zilizopotezwa kwa uzembe wa Waziri Nyalandu zingeweza
kununulia madawati ya watoto wanaokaa mashuleni, ama kununua vitanda vya
wajawazito wanaozalia chini ama pia kupunguza deni la MSD . Leo hii, Waziri Nyalandu anaposimama kusoma
mafanikio ya Wizara yake aeleze ni kwa nini amelisababishia hasara taifa!
Halafu leo hii anakuwa mmoja ya watu wanaojitokeza kuwania uraisi, anapata wapi
nguvu hiyo?
Mheshimiwa Spika,
leo hii waziri anapolikosesha Taifa mapato, anajua kuwa hawezi kuwajibishwa na
ndio maana UKAWA inaamini kuwa itakapopewa ridhaa ya kuliongoza Taifa hili,
haitovumilia uzembe wowote utakaolisababishia Taifa ukosefu wa mapato kama huu
uliofanywa na Waziri Nyalandu.
KUMEGWA KWA MAENEO
YA HIFADHI ZA RUAHA NA SAADANI
Mheshimiwa Spika,
hivi karibuni Wizara ya Maliasili na Utalii kupitia Waziri Nyalandu ilitoa
tamko la kubadili Tangazo la Serikali lilioanzisha Hifadhi za Taifa za Ruaha na
Saadani kwa kumega baadhi ya maeneo ya
hifadhi hizo kinyume cha Taratibu na Matangazo ya Serikali. Sababu za kumegwa
kwa maeneo hayo ni kutokana na migorogoro ya ardhi na wananchi na/au wadau
wengine katika maeneo husika. Maeneo
yanayopendekzwa kumegwa kwa mujibu wa Tangazo hilo ni pamoja na maeneo muhimu ya kiiokolojia na kwa maendeleo
ya uchumi na maisha ya wananchi wake. Kwa mfano eneo la vijiji 21 ambayo Mhe.
Waziri amesema limegwe kutoka eneo la Ihefu/Usangu kwenye hifadhi ya Ruaha ni
maeneo muhimu ya Ardhi oevu kwa Bonde,
ambalo ndio chanzo kikuu na pekee cha maji ya mto Ruaha. Ikumbukwe kuwa mto Ruaha ni tegemeo pekee kwa
ajili uzalishaji wa umeme kwa ajili bwawa la Mtera, maji kwa ajili ya viumbe
hai ndani ya hifadhi ya Ruaha na kwa ajili
matumizi ya wananchi wanaoishi mwisho wa mto (Downstream) nje ya Hifadhi ya
Ruaha.
Mheshimiwa Spika,
Kambi ya Upinzani Bungeni inaitaka
Serikali kuacha eneo hili liendelee kuwa sehemu ya ardhi oevu na hivyo kufanya
mto Ruaha kutiririka kwa kipindi kirefu cha mwaka. Aidha, lazima eneo lilotengwa kama sehemu ya hifadhi
katika eneo la Usangu-ihefu libakie hivyo na kwamba Serikali ya CCM ijue kuwa
kutoa sehemu ya hifadhi kwa wananchi sio suluhisho endelevu kwa mustakabali wa
maendeleo mapana ya nchi yetu na uhifadhi.
Mheshimiwa Spika,
kwa hifadhi ya saadani; Waziri alitangaza kumega eneo kubwa la hifadhi kwa
ajili ya kilimo kikubwa cha miwa, na kulitoa kwa kampuni iitwayo eco-energy.
Eneo hilo ni muhimu sana kwa maisha ya viumbe mbali mbali wakiwemo wanyama na miti aina ya mikoko, kwenye mto
wami ambalo ni muhimu kwa mazalio ya samaki. Eneo hilo ni muhimu sana kama
mapito ya wanyama na kwa uwepo wa hifadhi ya saadani. Umegaji wa namna hii wa hifadhi zetu tena
ndani ya muda mfupi unaweka rehani uwepo wa hifadhi zetu. Swali la kujiuliza hapa
ni kwamba kama inaweza kuwa rahisi hivi kwa hifadhi za Saadani na Ruaha kwanini
lisiwezekane katika hifadhi nyingine za hapa nchini?
Mheshimiwa Spika,
kama tunavyofahamu hifadhi za Taifa ni maeneo yanayotengwa kwa mahitaji muhimu
ya kiikolojia na maendeleo ya kiuchumi kwa nchi yetu. Aidha nchi yetu imepata
umaarufu na heshima kubwa ya kuwa na vivutio vingi vya aina mbali mbali
kutokana na maeneo yaliyohifadhiwa. Umegaji wa hifadhi za Taifa na maeneo
mengine yaliyohifadhiwa sio suluhisho la utatuzi wa migogoro ya ardhi. Kutokana
na kuongezeka kwa migogoro baina ya wananchi na TANAPA , UKAWA inawaahidi
watanzania kuwa tutatengeneza mpango wa muda mrefu wa matumizi bora na endelevu
wa ardhi (land use plans) utakaowekewa sheria na kanuni zitakosimamiwa vizuri.
Mheshimiwa Spika,
ni dhahiri kuwa kufanya maamuzi ya kukurupuka na yasiyozingatia ushauri wa
Kamati wa Ardhi, Maliasili na Mazingira kwa Waziri Nyalandu ndipo
kulipokulisababishia hasara ambazo zingeweza kuepukika ina ikumbukwe kuwa
maamuzi haya ndiyo yaliyosababisha hata kamati na wadau kuigomea bajeti yake
kwenye vikao vya Kamati Dar Es Salaam na hivyo kusababisha hasara nyingine ya
kuleta wataalamu wa wizara hapa Dodoma kwa siku mbili , gharama ambazo
zingeweza kuepukwa , kama angesikiliza ushauri wa kamati. Je, Waziri anaweza
kuliambia bunge hili ni kwa nini alifanya maamuzi makubwa kama haya kwa
kukurupuka na kutokuzingatia ushauri wa kamati kwa maslahi ya nani,? Kwa nini waziri alikuwa na kigugumizi
kutekeleza maamuzi ya mahakama?
VITA DHIDI YA
UJANGILI NCHINI
Mheshimiwa Spika,
mwaka 2010 Novemba ziliibuka tuhuma za kutoroshwa kwa wanyama kwa kutumia ndege
ya jeshi la Qatar, baada ya bunge kupokea
taarifa husika na ikiwa imepita miaka tatu toka kuwasilishwa kwa taarifa hiyo kuna haja
ya kujiuliza mambo yafuatayo kuhusu kutoroshwa
kwa wanyama wetu;
1. wakati
taarifa ya kamati inawasilishwa bungeni kulikuwa na kesi mahakamani kuhusu
utoroshaji wa wanyamapori hai na hivyo Bunge kutopata nafasi ya kujadili jambo
hilo, kwa sasa kesi hiyo imekwisha, je Waziri Nyalandu anatoa majibu gani?
2. Mhusika
mkuu katika utoroshwaji wa wanyama hao hai Bwana Kamran alitoroka kwenda nje ya
nchi na kwa kuwa Serikali ya CCM inajidai kuwa na mtandao mkubwa wa
intelijensia, je Bwana Kamran yupo nchi gani na ni hatua gani zinachukuliwa na
Serikali kumrudisha nchini kukabiliana na mashtaka dhidi yake?
3. Inawezekanaje
ndege ya jeshi kutoka nchi nyingine kutua na kupakia wanyama katika viwanja
vyetu bila vyombo vya usalama kufahamu?
Mheshimiwa Spika,
Kambi ya Upinzani Bungeni inazo taarifa kuwa Qatar inadai kuwa hawakuiba
wanyama bali waliwachukua wanyama hao kihalali na ndio maana Serikali yao
ilikataa kutoa visa kwa wale maafisa wa Serikali waliokuwa waende huko
kuchunguza sakata hilo kwa kuwa Serikali ya CCM iliwauza kihalali wanyama ambao
leo inadai kuwa waliibwa. Maelezo ya serikali, ushahidi,
wa mazingira ya utoroshaji wa wanyama pori hai una viashiria vyote kuhusu
uhusika wa badhi ya watumishi, usalama wa taifa, jeshi la polisi na viongozi wa Serikali na CCM kuhusu kuhusika moja kwa moja kwao katika
masuala ya ujangili kwa kuwa hata Rais ambaye ni Mwenyekiti wa CCM anawajua
majangili hao, je ni kwa nini hawafikishwi mbele ya Sheria?
Mheshimiwa
Spika, Mwezi Machi mwaka 2014 Jumuiya ya
kimataifa iliadhimisha kwa mara ya kwanza Siku ya Wanyamapori Duniani ambayo iliasisiwa
na Umoja wa Mataifa (UN) kwa lengo la kuyahamasisha mataifa yote duniani
kutambua na kuthamini umuhimu wa wanyamapori kwa maisha ya binadamu ili kuweka
mikakati na mbinu za kulinda wanyamapori Kwa namna moja ama nyingine, hatua
hiyo ya UN imeonekana katika macho ya wengi duniani kama inalenga kuishawishi
dunia kupambana na vitendo vya ujangili katika sehemu mbalimbali duniani, hasa
Tanzania na nchi nyingine kadhaa ambazo zimeshindwa kabisa kudhibiti vitendo
vya ujangili na kusababisha mauaji makubwa ya wanyamapori ambao wako hatarini
kutoweka, wakiwamo tembo na faru.
Mheshimiwa
Spika, ni jambo la kusikitisha kuona
kwamba jina la Tanzania kwa muda mrefu sasa limetawala vichwa vya habari katika
vyombo vingi vya habari duniani kutokana na Serikali kushindwa kukomesha
vitendo vya ujangili dhidi ya wanyamapori hao walio katika hatari ya kutoweka,
ingawa imekiri wazi kwamba inayajua vizuri majangili hayo. Siyo siri tena
kwamba linapozungumziwa tatizo la ujangili, dunia inajielekeza moja kwa moja
kwa Tanzania kama marejeo. Kama tulivyoeleza kwa miaka mingi kuwa Tanzania
inaonekana mbele ya jumuiya ya kimataifa kama taifa ambalo halitambui kwamba
kushamiri kwa vitendo vya kuangamiza wanyamapori kutalifanya kuwa maskini
milele na pia Serikali ya CCM imeshindwa kabisa kukabiliana na ujangili na
hivyo kuzua maswali juu ya tuhuma za muda mrefu kuwa Chama hiki kinafadhiliwa
na majangili kwa kuwa baadhi ya watuhumiwa wa ujangili ni makada nambari moja
wa CCM.
Mheshimiwa
Spika, pamoja na kushutumiwa na kusutwa
kila kona ya dunia kutokana na kutopambana na ujangili unaosababisha mauaji ya
tembo 11,000 kila mwaka, Serikali bado imeshikwa na kigugumizi kutekeleza ahadi
yake ya kuteketeza tani zipatazo 90 za shehena ya meno ya tembo yaliyohifadhiwa
katika maghala yake baada ya kuzikamata kutoka kwa wahalifu sehemu tofauti.
Badala yake imekuwa ikifanya juhudi kwa muda mrefu ikitaka ipewe kibali cha
kuuza shehena hiyo, lakini juhudi hizo zimegonga mwamba.
Mheshimiwa
Spika, pengine ni vyema tukakumbuka kwamba
hadi miaka ya hivi karibuni, Serikali imekuwa na mkakati wa kuzishawishi nchi
zilizosaini Mkataba wa Kimataifa Dhidi ya Biashara ya Wanyamapori na Mimea
Iliyo Katika Hatari ya Kuangamia (CITES), ili iuze shehena hiyo katika soko la
kimataifa. Pamoja na msimamo wake kwamba fedha hizo zingesaidia katika vita
yake dhidi ya ujangili, nchi hizo ikiwamo Kenya zilipinga vikali ombi hilo.
Hali ya nchi kushutumiwa na kuaibishwa kimataifa ilijitokeza pia jijini London
wakati wa kongamano lililoitishwa na Serikali ya Uingereza kujadili mbinu za
kulinda wanyamapori dhidi ya ujangili. Kongamano hilo lilihudhuriwa na wajumbe
kutoka nchi 46, wakiwamo marais wanne kutoka Afrika na wakuu wa mashirika 11 ya
kimataifa. Tanzania ndiyo iliyoonekana kuwa katikati ya masikitiko na shauku za
wajumbe wa kongamano hilo kutokana na ukubwa wa tatizo la ujangili hapa nchini.
Ni wakati wa kongamano hilo, ndipo ujumbe wa Tanzania ulioongozwa na Rais
Jakaya Kikwete ulipotangaza kwamba umefuta mpango wake wa kuuza shehena ya meno
ya tembo, pengine ikiwa ni hatua ya kuonyesha kwamba Tanzania sasa inayo
dhamira ya kupambana na ujangili na biashara ya meno ya tembo. Na hatua hii
ilisabbabishwa na vikwazo ambavyo nchi wahisani walionesha iwapo ingeendelea
kupigania kuuza shehena ya pembe za ndovu ilhali ikijua biashara hiyo ni haramu
duniani kote.
Mheshimiwa
Spika, ni muda mrefu umepita sasa tangu
ahadi ya kuteketeza shehena ya meno ya tembo ilipotolewa. Sisi tunauliza: Kama
kweli Serikali imedhamiria kupambana na ujangili na kuionyesha dunia kuwa ina
dhamira ya kweli, ni sababu zipi zinazokwamisha utekelezaji wa ahadi hiyo?
Kigugumizi cha Serikali ya CCM ambayo yenyewe ndiyo yenye dhamana ya kulinda
shehena hiyo, inatupa wasiwasi kuwa; haitoweza kutetekeza shehena hii haramu
kama inavyofanya kuteketeza madawa ya kulevvya kwa kuwa bado ina nia ya kuuza
shehena hiyo kwenye black market yaani soko haramu kwa njia za siri na kutumia
fedha hizo kwenye uchaguzi mkuu wa Oktoba 2015.
Mheshimiwa Spika,
huku taifa likiwa limegubigwa na taswira ya kuhalalisha ujangili mbele ya jumuia
ya kimataifa, Rais Kikwete na Waziri Lazaro Nyalandu wakitumia fedha za
walipakodi waliamua kujisafisha duniani kupitia CNN na BBC dhidi ya madai
kwamba haijachukua hatua za kutosha kupambana na tatizo la ujangili nchini.
Vyovyote vile, yeyote aliyeishauri Serikali itafute kampuni ya Uingereza ya
masuala ya PR kumuunganisha Rais Kikwete na Christian Amanpour, na baadaye
kumuunganisha Waziri wa Maliasili na Utalii, Lazaro Nyalandu na Stephen Sackur
wa kipindi cha Hard Talk cha BBC, kujisafisha huku wakijua kabisa Serikali ya
CCM haina nia ya dhati ya kupambana na ujangili kwa kuwa Serikali hii hii
imekua ikiwalea majangili alisababaisha taifa lipate aibu kubwa. Hatua ya
Serikali ya CCM kukimbilia London kujisafisha kimataifa; ilhali nyumbani bado
kuchafu ni hatua ya kuonesha kuwa Serikali hii inawaogopa majangili.
Mheshimiwa Spika,
swali kubwa ambalo tunajiuliza ni iwapo Rais Kikwete ‘alifanikiwa’ kuisafisha
Tanzania dhidi ya tuhuma hizo kwa kuiambia BBC kwamba anawafahamu vigogo 40 wa
biashara ya ujangili nchini, lakini hajawakamata? Kwa kauli yake hiyo,
ameichafua zaidi nchi kuliko kuisafisha. Rais hawezi kuwafahamu vigogo 40 wa
biashara haramu ya ujangili pamoja na kiongozi wao na asiwakamate, na badala
yake anakwenda London kutangaza kuwa anawajua japo hajawakamata, na kisha
tuamini kuwa ‘ameisafisha’ nchi dhidi ya tuhuma hizo! Hii ni dhihaka kwa
watanzania wote. Vilevile ni dhahiri kuwa BBC inatazamwa na kusikilizwa na
wengi duniani , swali kubwa ambalo mamilioni ya watazamaji duniani watakua wanajiuliza
ni Rais wa namna gani anayewafahamu kwa majina vinara 40 wa uhalifu nchini
mwake lakini hawakamati? Iwapo taasisi kubwa inawafahamu vinara wa ujangili
iweje ishindwe kupambana nao? Kauli hii ni kithibitisho kuwa ikulu na usalama
wa taifa kwa kiasi kikubwa wanahusika na mtandao wa ujangili.
Mheshimiwa Spika,
kauli za Rais Kikwete zimeendeelea kuushangaza umma hasa wananchi anaowaongoza
kwa kuwa alishawahi pia kutamka hadharani kuwa anayo orodha ya vigogo wa
biashara haramu ya madawa ya kulevya, na hata ya magogo; lakini kauli zake hizo
hazikufuatiwa na kamata kamata yoyote mpaka leo. Hata hiyo orodha ya vigogo 40
wa ujangili amebaki nayo mwenyewe mpaka sasa anapokaribia kukabidhi madaraka
kwa Serikali ya UKAWA. Tunamtaka Rais Kikwete kuhakikisha kuwa siku ya
kutukabidhi Ikulu hasahau majina 40 ya majangili nchini.
Mheshimiwa Spika,
Mafanikio ya operesheni dhidi ya ujangili hayapimwi kwa idadi ya pembe za ndovu
zilizokamatwa (seizures), na wala hayapimwi kwa idadi ya waliokamatwa
(arrests); bali hupimwa kwa idadi ya waliohukumiwa (convictions). Serikali
ituambie , katika kipindi cha miaka mitano iliyopita, ni watu wangapi mpaka
sasa wanatumikia vifungo jela baada ya kutiwa hatiani kwa ujangili? Na kati ya
hao, Wachina ni wangapi na vigogo wangapi? Na ni watuhumiwa wangapi waliotajwa
na Rais wameshatiwa hatiani mpaka sasa?
UDHIBITI
WA BIASHARA YA MENO YA TEMBO
Mheshimiwa
Spika, ikiwa ni moja ya nchi wanachama
waliozindua Mpango wa Kulinda Tembo
Duniani uliosainiwa huko London mwezi
Februari, 2014 na kuhudhuria makongamano na mikutano mbalimbali iliyofuata,
Tanzania imejiwekea maazimio kadhaa
ambayo yanahitaji kutekelezwa:
§ Kufanya
ukaguzi wa wazi kujua ni kiasi gani cha meno ya tembo kilichopo;
§ Ni kiasi
gani cha meno ya tembo yaliyopatikana kihalali (legally acquired);
§ Ni kiasi
gani cha meno ya tembo yamepatikana kinyume cha sheria;
§ Kuteketeza
meno yote ya tembo yaliyopatikana kinyume cha sheria katika hali ya uwazi kama nchi nyingine za
China, Hong Kong, Ufilipino na Marekani zilivyofanya;
§ Kufanya
jitihada za kuwaelimisha wale wale wawindaji haramu ili kupunguza biashara ya
meno ya tembo.
Mheshimiwa
Spika, kwa kiwango kikubwa mapendekezo hayo
hayajetekelezwa ikiwemo kuteketeza shehena ya meno ya tembo pamoja na nyara
nyengine zilizopatikana kinyume na Sheria yaani kwa njia haramu.
Mheshimiwa Spika, kwa
muda mrefu Kambi ya Upinzani Bungeni imekuwa ikpendekeza kuwa ni lazima kufanya
jitihada zaidi ili kuongeza kiwango cha utambuzi na uelewa wa kujua watanzania
wanashiriki vipi katika biashara haramu ya meno ya tembo ambayo bado inaendelea
kufanyika. Mwaka 2013 kulikuwa na matukio mawili makubwa ya kukamatwa kwa meno ya tembo Dar es Salaam
na Zanzibar.
Mojawapo
ya mambo ambayo tumekua tukishauri kwa muda mrefu ni pamoja na kuitaka Serikali
kwa kushirikiana na Jumuiya ya Kimataifa kuhakikisha kwamba shehena kubwa za
pembe za ndovu zinazokamatwa (zaidi ya kilogramu 500) zinachunguzwa kwa kupima
DNA. Jambo hili bado halijafanyika. Aidha, tulielezea umuhimu wa kufanya uchunguzi kama huu ili kuongeza weledi
katika kubainisha maeneo ambayo uwindaji haramu unafanyika kwa viwango vya juu
kwa kuwa Tanzania imepoteza sehemu kubwa ya urithi wake wa asili na mapato
endelevu. Kama tembo wakiondoka, basi na watalii wataondoka vilevile na hivyo
kuhatarisha ustawi na ukuaji wa sekta utalii.
Kambi ya
Upinzani Bungeni natambua kuwa kuna hitaji kubwa la kutekeleza kwa ukamilifu na
kwa wakati sheria ya wanyamapori ili hatua madhubuti za kisheria ziweze
kuchukuliwa kwa wahalifu wote waliopo katika mtandao wa biashara hii haramu.
Hii ina maana kwamba watakaoshtakiwa si wale tu wanaojihusisha na uwindaji
haramu, bali pia washiriki wakubwa katika kuchakata, kuuza nje ya nchi, kununua
kutoka nje ya nchi, kusambaza, kupokea, na kumiliki meno ya tembo kinyume cha
sheria pamoja na wale wanaofadhili kifedha biashara ya meno ya tembo na
kughushi nyaraka, matumizi ya fedha chafu (money loundering), ukwepaji wa kodi
na ufisadi wowote kuhusiana na biashara haramu ya meno ya tembo.
Mheshimiwa Spika, wakati
nchini Kenya, watetezi wa hifadhi waliishinikiza serikali kuanzisha sheria kali
dhidi ya ujangili ili kuwepo na adhabu stahiki, pili idara ya wanyamapori ya
kenya (KWS) na wahifadhi maliasili kutangaza teknolojia mpya ambayo itasaidia
kupambana na ujangili kama ilivyotangazwa na Daily Nations ya tarehe 26 Machi
2013, na tatu serikali ya Kenya kuongeza askari zaidi ya 1,000 ili kukabiliana
na ujangili, haya yote yakifanyika Kenya kukabiliana na ujangili, Serikali ya
Tanzania inaendelea kujikita kupiga
vijembe kwa UKAWA na kuendelea kulinda majangili ambao taarifa zao zimekuwa
zikizifikia mamlaka zilizo chini ya serikali.
Mheshimiwa Spika, kambi
rasmi ya upinzani bungeni inaitahadharisha CCM kuwa pamoja na kejeli na
udhalilishaji kwa kambi yetu ya kuashiria kuwa na chuki ya wazi na UKAWA, UKAWA
imejipanga kimkakati kuhakikisha kuwa inakabiliana na aina zote za ujangili ulioozesha
taifa letu hasa mbele ya jumuia ya kimataifa.
UHARIBIFU WA
MAZINGIRA KATIKA MLIMA KILIMANJARO
Mheshimiwa Spika,
Mlima Kilimanjaro ni urithi wa dunia unaoteketea kutokana na uharibifu wa
mazingira unaochangiwa na shughuli za kibinadamu ndani ya hifadhi hiyo muhimu
katika sekta ya utalii. Hadi sasa wataalamu wa mazingira wamethibitisha kwamba
barafu katika Mlima kilimanjaro imepungua kwa asilimia 82 ya theluji yote iliyopo
tangu mwaka 1912 na kwa asilimia 52 ya theluji iliyopo sasa tangu mwaka 1962.
Hali hiyo imechangiwa na vitendo vya kupungua kwa uoto wa asili hasa ukanda wa
misitu ya asili ya mlima huo, ambao umekuwa ukiliingizia taifa mapato makubwa
kutokana na utalii unaofanywa kila mwaka hapa nchini. Hali
hii inatishia theluji hiyo kupotea kabisa na kufanya kizazi kijacho kuiona
theluji hiyo kupitia picha za kitalii au vitabu vya hadithi tu.
Mheshimiwa Spika,
kwa mujibu wa utafiti uliofanywa kwenye kilele cha Mlima Kilimanjaro na Bwana
Lonnie Thomson, mtaalamu wa Sayansi ya Theluji (Glaciologist) unaonyesha kwamba
kuyeyuka kwa theluji ya Mlima Kilimanjaro unaendelea kwa kasi kubwa. Utafiti
huo umebaini kuwa zaidi ya robo ya kiwango cha theluji kilichoufunika Mlima Kilimanjaro
mwaka 2000 kilipotea ilipofika mwisho wa mwaka 2007. Bwana Thompson na
washirika wake walitoa ripoti hiyo tarehe 2 Novemba 2009, katika mhadhara
uliondaliwa na Chuo cha Kitaifa cha Sayansi cha Marekani (National Academy of
Science). Takwimu hizo zinaonyesha kwamba uyeyukaji wa theluji katika Mlima
Kilimanjaro uliongezeka kwa kiasi kikubwa miongo ya hivi karibuni, anasema
Bwana Thompson. Inasemekana kuwa kuanzia mwaka 1912 hadi 1953 theluji
inayofunika Mlima Kilimanjaro ilipungua kwa kiwango cha 1.1% kwa mwaka. Vivyo
hivyo, kati ya mwaka 1953 na 1989 wastani wa kiwango cha kupungua kwa theluji
kwa mwaka kiliongezeka na kufikia 1.4%.
Mheshimiwa Spika,
inakadiriwa kuwa zaidi ya mito 20 na vyanzo vya maji vipatavyo 70 vilivyokuwa
vikitiririsha maji yake kutoka ndani ya Hifadhi ya Taifa ya Mlima Kilimanjaro
(KINAPA) katika wilaya za Rombo, Hai na Moshi Vijijini, vimekauka na
kusababisha upatikanaji mdogo wa maji. Lakini hoja ni je, nani atamfunga paka
kengele, kama wanaopaswa kutekeleza maagizo mbalimbali ya utunzaji wa Mlima
Kilimanjaro ndi wanaotuhumiwa kujihusisha na vitendo hivyo vinavyouweka mkoa wa
Kilimanjaro katika mikoa inayokabiliwa na uharibifu wa mazingira kwa kiwango
cha juu kabisa? Kasi ya ongezeko wa uharibifu wa mazingira ni dalili kuwa utekelezaji
wa sera, sheria na kanuni za mazingira una mapungufu na ni lazima Serikali ya
CCM ikae kando ili Serikali itakayoundwa na UKAWA ichukue hatua madhubuti na za
haraka katika kuulinda Mlima Kilimanjaro.
UWEKEZAJI
KATIKA SEKTA YA UTALII NCHINI
Mheshimiwa
Spika, kwa eneo kubwa la ardhi
lililofunikwa na wingi wa misitu pamoja na aina mbalimbali za maua na viumbe,
Tanzania ni mojawapo ya vivutio vikubwa
vya utalii barani Afrika. Nchi yetu ina raslimali nyingi asilia ikiwemo pamoja
na maeneo mengi ya nyika za mapori yenye aina nyingi za banoai.
Mheshimiwa
Spika, Miongoni mwa vivutio vya utalii
ni pamoja na Mbuga za wanyama , hifadhi za taifa, hifadhi zilizozuiliwa na maeneo ya kihistoria. Hata hivyo kwa sababu
ya ongezeko la joto, baadhi ya hivi vivutio ikiwemo theluji katika kilele cha
mlima Kilimanjaro iko katika hatari ya kupotea. Na baadhi ya wanyama katika
mbunga zenye ukame mkubwa wameanza kupungua na kuathirika.
Mheshimiwa
Spika, Kambi Rasmi ya Upinzani, kwa
muda mrefu , imeshauri Serikali ya CCM kuwekeza katika njia mbadala ya nishati
ya umeme ili kuinua sekta ya utalii hasa wa mbugani. Mojawapo ya vipaumbele vya
Serikali itakayoundwa na UKAWA ni pamoja na kuhakikisha kuwa nishati ya jua
(solar energy) inatumika kama chanzo kikubwa cha umeme ili kuweza kukabiliana
na tatizo la umeme katika maeneo yanaongoza kwa kutembelewa na watalii hasa
mbuga za wanyama, maeneo ya kihistoria na majengo ya kale.
Mheshimiwa
Spika, uwekezaji katika Sekta ya
Utalii ni suala lenye tija kubwa katika uchumi wetu kwa kuwa sekta hiyo imekuwa
ikichangia katika uchumi wa Taifa licha ya uwekezaji mdogo uliofanyika katika
sekta hiyo.
Mheshimiwa
Spika, takwimu zilizopo
zinaonyesha kuwa katika maeneo yote ya hifadhi zetu kwa sasa kuna kuna hoteli zenye uwezo wa kutoa huduma za malazi
(carrying capacity) kwa watu 6,681
ambapo kwa miaka mitano ijayo idadi hii itafikia uwezo wa kulaza watu 8,421.
Hiki ni kwango kidogo sana cha huduma za malazi kiasi kwamba tunapoteza fursa
ya kunufaika katika sekta ya utalii.
Mheshimiwa Spika, miundombinu ya usafiri na usafirishaji ya ndani ya nchi, uwekezaji
katika ujenzi wa hoteli kwenye maeneo muhimu ya utalii kama vile kwenye
hifadhi, mikoa inayozunguka mlima Kilimanjaro kutasaidia sana kuvutia watalii.
Hivyo Kambi Rasmi ya Upinzani inaamini kuwa uboreshaji wa miundombinu ya
usafiri hasa wa anga ilini kipaumbele kikubwa cha kuinua sekta ya utalii nchini
na kujenga hoteli za viwango vya Kimataifa katika maeneo yenye vivutio vya
watalii ili kuvutia mashirika ya mengi ya ndege toka nje kuja hapa.
Mheshimiwa Spika, kwa muda mrefu tumekua tukileta mapendekezo kwa Serikali kuhusu umuhimu
wa kufufua shirika letu la Ndege la Taifa ili tuweze kumudu ushindani katika
usafiri wa anga na hapohapo kuongeza idadi ya watalii katika nchi yetu. Aidha,
tumeshauri umuhimu wa kuboresha Uwanja wa Ndege wa Kilimanjaro na ule wa Julius
Nyerere Dar es Salaam ili kuwa kitovu cha usafiri wa anga na kuyafanya
mashirika mengi ya kimataifa kutumia viwanja hivyo vya ndege na kuongeza idadi
ya watalii wa nje wanaotembelea nchini.
Mheshimiwa Spika, watalii toka nje wanapenda sana kupanda ndege za
nchi wanazotembelea zaidi kuliko kupanda ndege za kuunganisha ili kupunguza
gharama za usafiri. Mfano mzuri ni miaka ya themanini wakati Air-Tanzania
ilipokuwa inafanya safari zake nchi za Ulaya, watalii wengi walikuwa wanakuja
kwa ndege zetu. Hoja ni kwamba Serikali imeshindwa kabisa kufufua Shirika la
Ndege la Taifa (ATC). Pamoja na kuwa
Kambi Rasmi ya Upinzani ilipendekeza umuhimu Serikali kuingia ubia na
makampuni binafsi kupitia mpango wa Private Public Pertnership – ( PPP) ili
kuboresha na kuinua huduma za usafiri wa anga hapa nchini , Serikali imeshindwa
kutekeleza mapendekezo yetu.
Mheshimiwa
Spika , ikumbukwe kuwa sekta ya utalii nchini
inaongoza kwa kuingiza fedha za kigeni nchini ikifuatiwa na madini. Kwa mujibu
wa Benki Kuu ya Tanzania (BoT), mwaka 2014 sekta ya utalii iliingiza Dola 2
bilioni za Marekani na kuizidi sekta ya madini ambayo ilikusanya Dola 1.7
bilioni.
Mheshimiwa
Spika, mgogoro ulioibuka
baina ya Kenya na Tanzania unapaswa kuwa somo tosha katika kuhakikisha sekta ya
utalii nchini inakuza uchumi na kuimarika ili kuliongezea taifa mapato. Mgogoro
huo uliibuka baada ya nchi ztu kuwekeana masharti ikiwemo Kenya kuzuia magari
yenye usajili wa Tanzania kubeba au kushusha watalii katika maeneo ya vivutio
vya watalii na Uwanja Ndege wa Kimataifa wa Jomo Kenyatta (JKIA). Kwa upande wa
Tanzania sharti lililokuwapo ni kupunguza kupunguza safari za Shirika la Ndege
la Kenya (KQ) kuingia nchini, kutoka 42 hadi 14 kwa wiki.
Mheshimiwa
Spika, kwa kumbukumbu za
Bunge lako , mgogoro huu ulianza Desemba 22, mwaka jana, baada ya Kenya kuzuia
magari yenye usajili wa Tanzania kupakia au kuteremsha watalii kwenye vivutio
vya utalii na viwanja vya ndege nchini humo. Baadaye mwezi huohuo, Waziri wa
Masuala ya Afrika Mashariki, Biashara na Utalii wa Kenya, Phyllis Kandie
alikutana na Waziri wa Utalii wa Tanzania, Lazaro Nyalandu na walipeana wiki
tatu za kulitafutia ufumbuzi suala hilo. Baada ya muda huo kwisha bila muafaka,
Februari 6, mwaka huu, Kandie alirejesha marufuku ya awali kwa madai kuwa
Tanzania imeshindwa kuchukua hatua.
Mheshimiwa
Spika, katika hali
iliyoonekana ni kulipiza kisasi, Machi 18, mwaka huu, Mamlaka ya Viwanja vya
Ndege Tanzania (TCAA) ilipunguza safari za Shirika la Ndege la Kenya kutoka 42
hadi 14 kwa wiki, ambayo ni karibu na asilimia 60. Mpango huo ulitekelezwa kwa
mujibu wa makubaliano yaliyosainiwa kati ya shirika na Serikali ya Tanzania
ambayo ni safari 14 kwa wiki. Kuongezeka hadi safari 42 ilikuwa ni kinyume na
makubaliano.
Mheshimiwa Spika,
mgogoro huu ulikuwa na athari kubwa kwa uchumi wa Tanzania kwa kuwa sekta ya
utalii nchini, imeendelea kuwa chanzo cha mapato kwa wananchi wa mikoa ya
kaskazini hasa vijana ambao wanaotegemea shughuli za utalii kujipatia kipato
ili kuendesha maisha yao ya kilasiku.
Mheshimiwa Spika,
watalii wanapitia Kenya kwa sababu ya usafiri. Shirika la Ndege la Kenya (KQ)
linafika katika nchi nyingi ambako watalii wanatoka. Namna pekee ya kukabiliana
na hali ni kuwa na Shirika la Ndege la Taifa kama ilivyokuwa ATC zamani. Tayari
Tanzania imetajwa kama mojawapo ya nchi saba duniani zinazovutia watalii kwa
wingi. Kwa sababu ya ushindani, ni wazi kuwa majirani watafanya kila jitihada
kuhakikisha wanashindana nasi. Ni Shirika la Ndege la Taifa pekee ndilo
litakuwa suluhisho la kudumu. Kuna wanaolikataa kwa madai kuwa litaingiza
hasara. Ukweli ni kwamba, shirika la ndege mara nyingi huchochea ukuaji wa
sekta nyingine. Shirika la Ndege la Taifa litachochea watalii wengi kuja nchini
moja kwa moja na hivyo kukuza utalii. Litasaidia wafanyabiashara wa kilimo cha
maua na mbogamboga kusafirisha bidhaa zao haraka kwenda ughaibuni.
Mheshimiwa Spika,
Kambi ya Upinzani inaamini kuwa ina uwezo wa kuiinua sekta ya utalii nchini kwa
viwango vya kimataifa zaidi na kuifanya ichangie pato la taifa kwa asilimia
kubwa zaidi ya sasa kutoana na mipango mikakati ambayo tuemjidhatiti
kuisimamia.
Mheshimiwa Spika,
kwa bahati mbaya sana, miaka 35 mfululizo ya CCM kuliongoza hili taifa sio tu
kwamba imeshindwa kulisaidia hili Taifa kuwashinda na kuwatokomeza maadui watatu
ambao ni ujinga, maradhi na umasikini bali wamezidi kuimarika kwa njia
tofauti-tofauti. Ahadi nyingi za CCM nyakati za uchaguzi na katika hotuba
mbalimbali zimekuwa zikionesha kwamba CCM inatambua changamoto zilizopo na
inajua ni nini kinaweza kufanyika ili kukabiliana na changamoto hizo. Tatizo limekuwa katika uwezo mdogo wa CCM
kuweka mifumo sahihi ya utekelezaji wa mipango na mikakati inayowekwa na
kuisimamia ili kuhakikisha kuwa mipango na mikakati hiyo inazaa matunda
yanayotakiwa. matokeo yake maadui hao wameendelea kuimarika na kwa Upande wa
CCM, Chama kimeendelea kujiimarisha katika kubadilisha ahadi, kauli mbiu na ngonjera
za kuhalalisha kuendelea kuwepo kwa matatizo hayo!
HITIMISHO
Mheshimiwa Spika,
wakati wa utawala wa Rais wa Mareani Jimmy Carte , Ronald Reagan ambaye
alimshinda Jimmy Varter akiwa madarakani aliwahi kusema yafuatayo;
‘in this
current crisis, the government is not the solution to our problem, the
government is the problem’
Kwa
kifupi maneno ya Ronald Reagan, yalimaanisha kuwa;
‘Katika
kadhia hii, Serikali hii siyo suluhisho la tatizo letu, Serikali yenyewe ndiyo
tatizo’.
Mheshimiwa Spika,
sasa umefika wakati wa watanzania kutambua kuwa Serikali ya CCM haiwezi kutatua
matatizo yao kwa kuwa Serikali hii hii ya CCM ndio Tatizo.
Mheshimiwa Spika,
naomba kuwasilisha.
..................................................
Mch.
Peter S. Msigwa (MB)
MSEMAJI
MKUU WA KAMBI YA UPINZANI BUNGENI, WIZARA YA MALIASILI NA UTALII.
28.05.2015
No comments:
Post a Comment